Μια θάλασσα ρύπανση

Το Αιγαίο αποτελεί την περιοχή υψηλότερου κινδύνου για οικολογική καταστροφή σ' ολόκληρη τη Μεσόγειο. Σήμερα. Γιατί αύριο (μετά τη λειτουργία του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης) θα αποτελεί την περιοχή υψηλότερου κινδύνου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για το συμπέρασμα της πιο ολοκληρωμένης επιστημονικής έρευνας που έγινε ποτέ για τη ρύπανση στα ευρωπαϊκά ύδατα. Η έρευνα του 2005, με τίτλο «Θαλάσσια Πετρελαϊκή Ρύπανση» (EU-Marine Oil Pollution), χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είχε συντονιστή το Εργαστήριο Θαλασσίων Μεταφορών του ΕΜΠ.

**Η πρώτη από τις ψευδαισθήσεις που διαλύεται είναι ότι στο Αιγαίο η ρύπανση είναι χαμηλή. (Βλ. ΕΨΙΛΟΝ, «Η γεωγραφία της θαλάσσιας ρύπανσης»). Οι χάρτες της EU-MOP δείχνουν ότι το Αιγαίο είναι η πιο «μαυρισμένη» περιοχή στη Μεσόγειο, όπου κάθε μαύρη κουκίδα αντιστοιχεί και σε μία πετρελαιοκηλίδα. Η έρευνα κατατάσσει τις θαλάσσιες περιοχές της Ευρώπης ανάλογα με τον κίνδυνο να παρουσιάσουν ρύπανση. Με δείκτη 5, το Αιγαίο κατατάσσεται ως η πιο επικίνδυνη περιοχή στη Μεσόγειο.

**Αλλά αυτό το ρίσκο αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Ηδη από την πρώτη φάση λειτουργίας του νέου αγωγού, προβλέπεται το μεταφερόμενο πετρέλαιο να αυξηθεί κατά 32 εκατ. τόνους τον χρόνο.

Σήμερα, λόγω των περιορισμών στα Δαρδανέλια, μόνο πλοία μεσαίου μεγέθους διαπλέουν το Αιγαίο. Αύριο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τη δρομολόγηση σούπερ-τάνκερ εκατοντάδων χιλιάδων τόνων. Αυτό σημαίνει ότι το ρίσκο ατυχήματος θα ανέβει στις κατηγορίες «δραστηριότητα λιμανιών» (αφού θα προστεθεί ο σταθμός της Αλεξανδρούπολης) και «κυκλοφορία τάνκερ» (αφού θα αυξηθεί το τονάζ των τάνκερ). Ετσι το ρίσκο του Αιγαίου πιθανότατα θα φτάσει το... 7, βαθμό που δεν παρουσιάζει καμμία άλλη περιοχή στην Ευρώπη!

**Πώς μεταφράζεται, όμως, πρακτικά αυτή η δυσοίωνη κατάταξη; Από το 2003 ως το 2006, ένα άλλο ερευνητικό πρόγραμμα, το «Aegean», μελέτησε τις θαλάσσιες μεταφορές στο Αιγαίο, με βάση τα στατιστικά στοιχεία της κίνησης των εμπορικών πλοίων και των ναυτικών ατυχημάτων. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας, συντονίστηκε από την εταιρεία Impetus με τη συμμετοχή των πιο σημαντικών φορέων της χώρας (πανεπιστήμια, ερευνητικά ινστιτούτα, εταιρείες).

**Το Εργαστήριο Θαλασσίων Μεταφορών του ΕΜΠ (ανάμεσα στους φορείς του έργου) επιχείρησε να «μετρήσει» το ρίσκο ενός ατυχήματος στο Αιγαίο: Λαμβάνοντας υπόψη την κίνηση των τάνκερ με τον νέο αγωγό, οι επιστήμονες υπολόγισαν πως, αν συγκεντρώσουμε όλα τα ατυχήματα ενός έτους σε ένα ναυτικό ατύχημα με ρύπανση, τότε αυτό το ατύχημα θα αφορούσε ένα τάνκερ γύρω στους 25.000 τόνους. Το πόσοι τόνοι πετρελαίου (από μηδέν έως όλο το φορτίο) θα καταλήξουν τελικά στο Αιγαίο είναι φυσικά θέμα συνθηκών αλλά και αντιμετώπισης από τις αρχές.

**Για να δοθεί ένα μέτρο σύγκρισης, το «Sea Diamond» μετέφερε μόλις 450 τόνους καυσίμων, δηλαδή 55 φορές λιγότερο πετρέλαιο από το πλοίο του υποθετικού σεναρίου...

Σύμφωνα με τον Θ. Τσιμπίδη, της οργάνωσης «Αρχιπέλαγος», αν από ένα τέτοιο ατύχημα (σε πλοίο 25.000 τόνων), η μισή ποσότητα πετρελαίου διέρρεε στη θάλασσα, θα αρκούσαν δύο εικοσιτετράωρα για να επεκταθεί η ρύπανση σε όλες τις Κυκλάδες...

Ν. ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 15/04/2007


1. Όταν ο κύριος Στυλιανίδης έλεγε ότι ο αγωγός αυτός θα είναι οικολογικός αγωγός, τι ακριβώς ήθελε να πει;
2. Όταν έλεγε επίσης ότι ο αγωγός θα συμβάλει στη μείωση της κίνησης πετρελαιοφόρων, ήξερε τι έλεγε;
3. Αυτοί που λένε ότι ο αγωγός είναι εθνικός σκοπός, θεωρούν ότι πρέπει να θισιαστεί το Αιγαίο για το δικός τους εθνικό σκοπό και να ξεχάσουμε το σημαντικότερο ΕΘΝΙΚΟ έσοδο της χώρας, τον τουρισμό;